برای توسعه راه‌های شهرستان‌های کم برخوردار چه باید کرد؟
دستیابی به توسعه پایدار در بخش‌های مختلف اقتصادی و اجتماعی مستلزم بهره‌مندی از راه‌های ارتباطی مناسب در شهرستان‌های مختلف کشور از جمله شهرستان محروم است.
خدمات زیربنایی مانند راه‌های ارتباطی از مهم‌ترین عوامل توسعه‌ای جوامع مختلف محسوب شده و این مساله در جامعه بشری امروز نیز همواره مورد توجه دولتمردان بوده و هست تا جایی که از جاده همیشه به عنوان رکن مهم توسعه یاد می‌شود.
امروزه دولت‌ها برای توسعه مدرن جوامع خود بیش از پیش به انجام زیرساخت‌های ارتباطی در حوزه‌های مختلف از جمله جا به جایی کالا و مسافر اهمیت می‌دهند تا جایی که روز به روز شاهد گستره ارتباطاتی مهم در اقصی نقاط جهان هستیم.
جوامع بشری برای ارتباطات بیشتر، فارغ از مسایل مادی به ایجاد زیرساخت‌های مهم ارتباطی، حتی در سخت‌ترین شرایط ممکن اقتصادی اقدام کرده تا جایی که برای احداث یک جاده یا ریل قطار کوهستان‌های بی شماری را درمی‌نوردند و برروی رودخانه‌ها و یا حتی دریاها و دریاچه‌ها شبکه‌های ریلی به طول چند ده کیلومتر احداث می‌کنند.
ایجاد زیرساخت‌های ارتباطی در کشور ما، به خصوص پس از انقلاب در مناطق مختلف از جمله استان‌ها، شهرها و روستاهای محروم از رشد قابل توجهی برخوردار بوده و امروزه نیز شاهدیم که هیچ منطقه کم برخوردای از عملیات عمرانی تاکنون محروم نمانده است.
بدون شک احداث هر عملیات عمرانی نیازمند حفظ و نگهداری است و در این رابطه، جاده به لحاظ اهمیت استراتژیکی و تخصیص اعتبارات عمرانی بیش از حد و هزینه کردهای زیاد، نیازمند به نگهداری‌های مداوم و به روز هستند.
توسعه راه‌های شهرستان‌های کم برخودار با برنامه آمایش سرزمین
پروژههای حمل و نقل جاده‌ای و شبکه راه‌های هر کشور به منزله شریان‌های حیاتی آن کشور بوده و نقش اساسی در رشد و پیشرفت ان شرکت دارد. توسعه مناسب و بهبود وضعیت شبکه راه‌ها و حمل و نقل جاده‌ای در کل استانهای کشور سبب خواهد شد تا فعالیت های اقتصادی، اجتماعی، تریستس و …. در تمام مناطق کشور به صورت متوازن و عادلانه توزیع شده و سبب تمرکز دایی جمعیت و فعالیت‌ها از کلان شهرها خواهد شد.
برنامه آمایش سرزمین نیز که در راستای تبیین سند چشم انداز جمهوری اسلامی ایران در افق 1400 و ترسیم الزامات تحقق آن در توسعه بلند مدت کشور و مبتنی بر اصول مصوب آمایش سرزمین، شامل ملاحظات امنیتی، اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و …. تنظیم شده است نیز در همین راستا بوده و یکی از ارکان اصلی دستیابی به آن بهبود وضعیت زیر ساخت‌ها از جمله راه‌ها و حمل و نقل جاده‌ای به خصوص در ماطق محروم و کمتر توسعه یافته است.
هر چند که هدف از آمایش سرزمین در بسیاری از کشورهای دنیا در طی دهه‌های گذشته، فراهم نمودن رفاه و وضعیت معیشتی بهتر برای مردم بوده است اما امروزه شاهد آن هستیم که جمعیت زیادی در کلان شهرها سک.نت دارند و سایر نقاط وضعیت نامناسبی به لحاظ امکانات، بهداشت، معیشت، فعالیت‌های اقتصادی، توریستیو غیره دارند که این امر نشان از اجرایی نشدن صحیح برنامه آمایش سرزمین دارد.
یکی از لازمه‌های رشد و توسعه متوازن کشور و اجرای صحیح سیاست‌های آمایش سرزمین ایجاد شبکه راه‌های ارتباطی مناسب به کلیه نقاط کشور است که سبب خواهد شد تا ضمن تسریع در حمل و نقل کالا و مسافربه این نقاط، بستر انجام فعالیت‌های گوناگون نیز در کل کشور تسهیل شده و سایر مناطق نیز همپای کلان شهرها رشد کنند.
سیاست‌های کلی آمایش سرزمین و موضوع حمل و نقل
۱- کاهش تمرکز و تراکم جمعیت و فعالیت در مناطق پرتراکم کشور، به ویژه تهران و مهار روند رو به رشد جمعیت و فعالیت‌ها در این مناطق از طریق دگرگونی ساختار فعالیت‌های صنعتی و خدماتی آن‌ها در راستای افزایش سهم فعالیت‌ها و سرمایه‌گذاری‌ها در دیگر مناطق کشور: اجرایی شدن این سیاست مستلزم آنست که وضعیت راه‌ها و حمل و نقل جاده‌ای در سایر استانهای کشور بهبود یابد تا زمینه گسترش فعالیت‌ها در این استان‌ها میسر شود و جعیت نیز رفته رفته از استانهای پرتراکم به سمت استانهای محروم جذب شوند.
۲- ایجاد شبکه‌های سازمان یافته از شهرهای بزرگ، کوچک و متوسط و تجهیز آن‌ها به نحوی که بتوانند در سطح منطقه تحت نفوذ خویش وظایف خود را به صورت مطلوب انجام دهند: اجرای این سیاست نیز مستلزم توسعه راه‌ها و بهبود کیفیت آن‌ها در شهرهای تحت حوزه کلانشهرهاست.
۳- زمینه سازی لازم برای استفاده حداکثری از ظرفیت‌ها و توان مراکز جمعیتی کوچک و پراکنده (روستاها، شهرهای کوچک) در حفظ و نگهداشت جمعیت و برقراری تعادل در الگوی استقرار جمعیت با متنوع سازی فعالیت‌ها، ایجاد اشتغال و افزایش نقش فعالیت‌های صنعتی و خدماتی: اجرایی شدن این سیاست نیز به بهبود و توسعه وضعیت راه‌ها و حمل و نقل روستایی و مناطق کم برخودار میسر خواهد بود.
۴- توسعه زیرساخت‌ها و شبکه‌های زیربنایی و خدمات اجتماعی متناسب با سهم فعالیت پیش بینی شده برای مناطق و استانهای کمتر توسعه یافته: با توجه به اینکه شبکه راه‌ها جزو زیرساخت‌ها و تاسیسات زیربنایی است و دستیابی به سایر خدمات مستلزم ایجاد راه‌های دسترسی است تحقق این هدف با بهبود وضعیت حمل و نقل جاده‌ای امکان پذیر خواهد بود.
۵- ارتقای جایگاه صنعت گردشگری در اقتصاد ملی، از طریق استفاده از ظرفیتهای طبیعی، تاریخی و میراث فرهنگی کشور (در مناطق کم برخودار)، گسترش و تسهیل ارتباطات بین مناطق، به منظور تقویت پیوند بین اقوام و خرده فرهنگ‌ها و همچنین گسترش تعامل‌های بین فرهنگی فراملی: دستیابی به جایگاه مناسب در صنعت گردشگری نیز جز با تامین شبکه راه‌های ایمن و ارتقا وضع راه‌های موجود میسر نخواهد بود.
