ایمن‌سازی و رفع مخاطرات جاده‌های کم‌تردد و روستایی

ایمنی جاده‌های روستایی یک مسئله بسیار جدی محسوب می‌شود، زیرا بیش‌ترین تلفات در جاده‌های روستایی اتفاق می‌افتد. میزان تلفات در مناطق روستایی 4/2 برابر بیشتر از میزان تلفات در مناطق شهری است.

ممکن است در جاده‌های روستایی ترافیک کمتری نسبت به مناطق شهری وجود داشته‌ باشد؛ اما با این وجود خطرات احتمالی وجود دارد که رانندگان باید از آن‌ها آگاه باشند. یکی از نگرانی‌های اصلی ایمنی در جاده‌های روستایی، نبود شانه جاده است که رانندگی را برای افراد، به‌خصوص افراد مسن­‌تر در مواقع اضطراری، یا به دلیل «دید ضعیف» مشکل می­‌کند. نبود خطوط پیچ و جاده­‌های آسفالت نشده و باریک، رانندگی در مناطق روستایی را  به چالش می‌­کشد. شناسایی و اصلاح نقاط حادثه خیز و پرتصادف این مناطق از جمله نکات مهمی است که می‌تواند در کاهش تصادفات جاده‌­های روستایی تأثیر بسزایی داشته باشد.

اقدامات ایمن‌سازی از قیبل تامین روشنایی و رفع خاموشی، شانه سازی جاده، رنگ آمیزی پایه‌های تابلو و نرده‌های پل، آشکارسازی نقاط پر تصادف، نصب انواع علائم اخطاری، مسیرنما و خطر نما، تعمیر و بازسازی و نصب گاردریل، ساماندهی و افزایش اثر بخشی علایم در طول محور‌ها می­تواند در جهت کاهش تصادفات در جاده‌­های روستایی موثر واقع شود.

خطرات جاده‌­های روستایی و کم‌تردد

جاده‌های روستایی به دلیل ترافیک کمتر ممکن است ایمن به نظر برسند؛ اما بیشتر از آنچه که فکر می­‌کنید، کشنده­ هستند. سرعت بالاتر، شیب‌های پنهان و وجود پیچ و خم در این جاده‌­ها، مسافتی را که رانندگان می‌توانند کمی جلوتر ببینند را کاهش داده و زمان کمتری برای واکنش رانندگان وجود خواهد داشت و در نتیجه تصادفات شدیدتری ایجاد می­‌شود. از طرف دیگر، با تاریک شدن هوا، تشخیص افراد پیاده، دوچرخه سوار و یا اسب سوار دشوارتر می­‌شود.

طبق آمار اداره حمل و نقل تلفات جاده‌ای در بریتانیا، در سال 2018، 1784 مورد مرگ جاده‌ای گزارش شده است که 1030 مورد (58٪) در جاده‌های روستایی رخ داده است.

برخی از خطرات جاده‌های روستایی برای هر راننده­ای شامل: نداشتن نقشه یا نشانه­‌های دقیق راه، تپه‌­های شیب دار، عرض باریک جاده، موانع موجود در جاده مانند گل، حیوانات و تجهیزات مزرعه، بدون شانه یا مانع بودن جاده، سطح جاده آسیب دیده یا ناهموار، سطح جاده نرم همراه با خاک و شن که فشرده نشده باشد، هستند.

اقدامات لازم برای کاهش تصادفات در جاده‌­های روستایی

واقعیت این است که حذف تمام خطرات مرتبط با رانندگی در جاده‌­های روستایی غیرممکن است. با این حال،  مسئولیت آن بر عهده سازمان و تیم های مدیریت ناوگان است تا اطمینان حاصل کنند که تمام تلاش خود را انجام داده‌اند و مطمئن شوند که سفری تا حد ممکن ایمن را ایجاد کرده‌­اند. مجموعه‌­ای از اقدمات ایمنی با تمرکز بر مدیریت زیرساخت‌­ها، اجرای قوانین راهنمایی و رانندگی، استفاده از ابزارهای نوآورانه مانند سیستم‌­های حمل و نقل هوشمند می‌­تواند ایمنی جاده‌­ها در مناطق روستایی را افزایش دهد.

افزایش سرعت در جاده‌های روستایی دلیل عمده‌ای است که تصادفات منجر به جراحات جدی یا مرگ را موجب می‌­شود. عوامل دیگری مانند نبود علائم راهنمایی و رانندگی نیز به شدت در تصادفات روستایی نقش دارند. تیم­‌های مدیریت ناوگان باید خود را ملزم به آموزش رانندگان درمورد اهمیت کاهش سرعت در این گونه جاده­‌ها کنند.

مطالعات اخیر نشان داده است که 30 درصد از رانندگان روستایی در بیمارستان گفته­‌اند که حواسشان بلافاصله قبل از تصادف منحرف شده است. ضروری است که سازمان‌ها بتوانند همه اقدامات لازم را انجام دهند تا اطمینان حاصل شود که باعث ایجاد هیچ یک از این حواس پرتی نمی‌شوند.

ایجاد شانه استاندارد متناسب با نوع راه، حذف موانع موجود در حاشیه راه و خط‌کشی جاده­ها و سایرتمهیدات جهت کاهش شدت و خسارت‌های تصادفات وسایل نقلیه منحرف شده از راه، اقدامی مناسب برای ایجاد ایمنی در جاده‌­های روستایی است. همچنین استفاده از سرعت‌گیرها در مناطق نزدیک به روستاها می‌­تواند موجب کاهش سرعت اتومبیل شده و تصادفات با حیوانات و یا افراد پیاده و دوچرخه سوار را کاهش دهد. نصب چراغ‌­های زرد چشمک زدن در نزدیکی مناطق مسکونی در روستاها نیز می‌­تواند به رانندگان اخطار کاهش سرعت را داده و از ایجاد تصادفات کم کند.

ایجاد یک مسیر یا پیاده رو در امتداد جاده روستایی می‌تواند میزان حوادث مربوط به عابر پیاده را به میزان قابل توجهی تا 88 درصد کاهش دهد. مطالعات نشان داده است که ساخت یک مسیر به عرض 4 فوت با یک سطح آسفالته که به موازات جاده حرکت می‌کند، در افزایش ایمنی تردد عابر پیاده بسیار موثر است.

ایجاد تابلوهای راهنما در جاده­‌های روستایی و کم تردد اقدامی بسیار ضروری برای غلبه بر خطای انسانی است. چرا که نصب این تابلوها، به راننده اجازه می­‌دهد تا تصمیمات فوری مانند کاهش سرعت و یا تغییر مسیر را با داشتن زمان بیشتری بگیرد.

مهندسان راهداری که در حال طراحی یا به‌روزرسانی بزرگراه‌ها و جاده‌ها هستند باید نوارهای شیاردار را روی شانه‌ها و خطوط مرکزی نصب کنند که هنگام عبور لاستیک از نوار باعث لرزش خودرو شده و با ایجاد صدای بلند به رانندگان از حرکت در مسیر هشدار دهد. مطالعات نشان می‌دهد، اضافه شدن این نوارهای شیاردار باعث کاهش 38٪ تصادفات در آزادراه‌ها و 18٪ در جاده های روستایی شده است.

پلیس راه و راهداری و حمل و نقل جاده‌ای دو ارگان مهم در زمینه ارتقا ایمنی راه‌ها و رفع نقاط حادثه خیز و به دنبال آن کاهش حوادث و تلفات جاده‌ای هستند و تعامل هر چه بیشتر این دو ارگان می‌تواند نقش بسزایی در جهت بهبود ایمنی و تغییر رفتار رانندگان به وجود آورد که به تبعیت از آن شاهد کاهش تلفات جاده‌ای خواهیم بود.