برای اتصال راه‌های کشور به جاده‌های بین المللی چه باید بکنیم؟
ایران به دلیل موقعیت استراتژیك خود در چهارراه كریدوری جهان قرار گرفته است و كریدورهای شمال - جنوب، شرق - غرب، جنوب آسیا و تراسیكا چهار كریدور مهم ارتباطی جهان هستند كه بخشی از آنها از ایران می‌گذرد.
جمهوری اسلامی ایران به دلیل موقعیت استراتژیك خود در چهارراه كریدوری جهان قرار گرفته است و كریدورهای شمال – جنوب، شرق – غرب، جنوب آسیا و تراسیكا چهار كریدور مهم ارتباطی جهان هستند كه بخشی از آنها از ایران می‌گذرد.
تراسیكا، كریدوری بین‌المللی است كه آسیا را به اروپا متصل می‌كند؛ اعضای این كریدور كشورهای بلغارستان، اوكراین، رومانی، مولداوی و تركیه در حاشیه دریای سیاه و گرجستان، ارمنستان و آذربایجان در منطقه قفقاز و تركمنستان، قزاقستان، ازبكستان، تاجیكستان و قرقیزستان در آسیای میانه‌اند كه در سال 1388 جمهوری اسلامی ایران نیز به‌عنوان چهاردهمین كشور عضو این كریدور شناخته شد.
توسعه زیرساخت‌های مناسب بخش حمل و نقل در طول تاریخ، موقعیت راهبردی و ژئوپلتیک ایران همواره مورد توجه کشورهای بزرگ جهان بوده، به گونه‌ای که همواره از ایران به عنوان چهارراه ترانزیتی جهان و نقطه مواصلاتی شرق و غرب منطقه یاد شده است. اما در سال‌های اخیر کریدورهای جدیدی در منطقه، آغاز به کار کرده‌اند که به درآمد ترانزیت ایران به عنوان یکی از مهمترین عناصر توسعه پایدار کشور لطمه بزرگی وارد کرده‌اند و اصلی‌ترین راه احیای این موضوع، توسعه زیرساخت‌های کشور است.
توسعه زیرساخت‌های مناسب بخش حمل و نقل از این منظر که امکان دسترسی آسان به بازارهای داخلی و خارجی را ممکن و زمینه تسهیل مبادله در سطوح ملی و بین‌المللی را فراهم می‌کند از جایگاه ویژه‌ای در سیاست‌های اقتصادی کشورمان برخوردار است و می‌تواند موجب ارتقای شاخص سطح توسعه اقتصادی کشور شود.
نگاهی به سیاست‌های ابلاغی اقتصاد مقاومتی بیانگر این نکته است که تحقق بیشتر بندهای ذکرشده در آن، به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم منوط به توسعه زیرساخت‌های حمل‌ونقل در سراسر کشور است که این امر نشان از اهمیت این عرصه دارد.
وجود شبکه ایمن و سراسری راه‌ها، علاوه بر این که سبب توزیع عادلانه کالا و خدمات به همه نقاط کشور می‌شود بهره‌مندی کل کشور از توان و ظرفیت اقتصادی را در پی خواهد داشت که این موضوع باعث رونق اقتصادی و مشارکت جمعی در توسعه و پیشبرد اهداف اقتصاد ملی خواهد شد.
در دید کلان نیز تقویت ارتباط و تعاملات اقتصادی با جهان، امری حیاتی محسوب می‌شود که نیازمند شبکه‌های ارتباطی ایمن و سراسری است تا صادرات و واردات کالا و خدمات با کشورهای دیگر بخصوص کشورهای همجوار به نحو مطلوب انجام شود.
آزاد راه غدیر، آزاد راه فراملی یکی از ابزارهای مهم در تحقق توسعه پایدار، ایجاد زیرساخت‌های مناسب حمل و نقل است. با توجه به درک اهمیت توسعه پایدار در سال‌های اخیر و رعایت شاخص‌های آن در توسعه شهرها به عنوان توسعه پایدار شهری، نقش سیستم‌های حمل و نقل، مورد توجه جدی تصمیم‌گیران و برنامه‌ریزان شهری و کشوری قرار گرفت و با چنین رویکردی طرح آزادراه کنارگذر جنوبی استان‌های البرز و تهران موسوم به آزادراه غدیر از سال ۱۳۹۵ مطرح شد و در دستور کار وزارت راه و شهرسازی قرار گرفت.
این آزادراه به طول ۱۵۸ کیلومتر و به صورت دو باند ۶ خطه با عرض ۳۷ متر، نماد تخصص و تلاش جامعه مهندسی کشور در اجرای ابرپروژه‌های حوزه راه به شماره می‌رود و از محدوده شهر آبیک در آزادراه کرج- قزوین شروع می‌شود و تا محدوده چرمشهر در آزادراه قم- گرمسار امتداد می‌یابد.
این آزادراه تکمیل‌کننده کریدور شمال به جنوب است و در اتصال کریدور غرب به شرق نیز که از مرز بازرگان در غرب کشور شروع می‌شود و تا مرز سرخس در شرق کشور امتداد پیدا می‌کند نقش مهمی دارد. کریدور شرق به غرب همان جاده ابریشم باستانی است که می‌تواند کالاهای ترانزیتی چین و آسیای میانه در شرق و شمال شرقی را از طریق خاک ایران به حوزه‌های قفقاز، آسیای غربی و حوزه دریای مدیترانه منتقل کند. کریدور حمل و نقل بین‌المللی شمال به جنوب نیز از بندر بمبئی در هندوستان آغاز و پس از عبور از خاک کشورمان به دو شاخه غربی و شرقی تقسیم و به کشورهای شمالی ایران منتهی می‌شود.
آزادراه غدیر یا همان آزادراه کنارگذر جنوبی استان‌های البرز و تهران با رعایت کامل استانداردهای روز جهان، توانسته سطح ایمنی سفر را در طول این مسیر به میزان چشمگیری ارتقا دهد و با انتقال تردد خودروهای عبوری از کلان‌شهرهای کرج و تهران به خارج از محدوده این شهرها و ایجاد یک ارتباط ایمن و حیاتی بین کریدورهای منتهی به تهران، سهم زیادی در توسعه حمل و نقل سبز و کاهش آلودگی هوا و محیط زیست دارد.
آزادراه غدیر در کریدور بین‌المللی «شمال به جنوب» و «شرق به غرب» واقع شده است و از چهار استان قزوین، البرز، مرکزی و تهران عبور می‌کند؛ از این رو علاوه بر توسعه صنعت گردشگری و رونق اقتصادی ملی، در زمینه ترانزیت کالا در حوزه فراملی با تمرکز بر کشورهای همسایه نیز تاثیرگذار خواهد بود. از این رو آزادراه غدیر به عنوان تکمیل و تسهیل‌کننده این کریدورها، نقش بسزایی در توسعه مناسبات حمل و نقلی کشورهای منطقه و بالتبع توسعه اقتصادی کشورمان دارد.
موضوعی که بر اهمیت آزادراه غدیر می‌افزاید، واقع شدن آن در جنوب کلانشهر تهران به عنوان پایتخت سیاسی- اجتماعی ایران است. تهران به عنوان بزرگ‌ترین کلانشهر ایران، دومین کلانشهر بزرگ غرب آسیا و یکی از پرجمعیت‌ترین کلان‌شهرهای جهان از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. تمرکز فعالیت‌های مختلف اقتصادی، آموزشی، فرهنگی و سیاسی در تهران، وجود بزرگ‌ترین قطب اقتصادی کشور در پیرامون آن، بر اهمیت این جایگاه افزوده است.
این آزادراه با تسهیل در ارتباط تهران با چند شهر و استان، توانسته در راستای تحقق اصل ۴۸ قانون اساسی و سیاست‌های کلی و به منظور توزیع و استفاده متوازن و عادلانه امکانات و خدمات کشور، نقش مهمی در رفع تبعیض و ارتقای سطح زندگی مناطق کمتر توسعه‌یافته و تحقق پیشرفت و عدالت در کشور داشته باشد.
از این رو، چنین پروژه‌هایی، علاوه بر توسعه مناطق محروم پیرامون استان‌های همجوار طرح، می‌توانند گام مهمی در جهت توسعه پایدار روستایی، گسترش خدمات عمومی و محرومیت‌زدایی و در نتیجه ایجاد مهاجرت معکوس باشند.
بدون شک با راه‌اندازی آزادراه غدیر، توسعه مناسبات حمل و نقلی به منظور ساماندهی حمل و نقل کالا و مسافر در کریدور حمل و نقل بین‌المللی ارتقا خواهد یافت و افزایش درآمد ناخالص ملی، کاهش مصرف انرژی، ارتقای سهم بازار ترانزیت و کاهش سوانح و خسارت‌های مالی را به دنبال خواهد داشت.
منبع: برگرفته از خبرگزاری ایرنا
