بررسی تکنولوژی‌های انواع سیستم‌های حمل و نقل

در عصر حاضر با کمی مکث و نگاه به تغییرات گذشته متوجه می‌شویم که زمانه پیش رو چه شکل‌های مختلفی در خود بوجود آورده است و شتاب بسیار تندی را از لحاظ این تغییرات گرفته است. عامل اصلی این تغییرات عمده گسترش فن آوری‌های روز جهانی است که باعث تغییر در شیوه‌ی زندگی شهروندان شهر معاصر و نحوه‌ی استفاده‌ی آن‌ها از منابع موجود در شهر می‌باشد. قدمت کاربرد ور برنامه ریزی سیستم‌های حمل و نقل هوشمند به اوایل دهه ۹۰ میلادی می‌رسد که در کشورهای توسعه یافته، از همان زمان شروع به مطالعه طراحی و گسترش این سیستم‌ها نموده‌اند با توجه به توسعه سیستم‌های مختلف حمل ونقل زمینی و افزایش تقاضای سفر به صورت تصاعدی و مشکلات عرضه، شاخه‌های مختلف ITS توانسته‌اند، تاثیرات بسیار مطلوبی در حل چالش‌های حمل و نقل برای دولت‌ها فراهم می‌آورد. سیستم‌های هوشمند تا به الان در زمینه‌های مختلفی به یاری انسان برای برطرف سازی مشکلات آمده است که در این مطلب به یک نوع از سیستم‌ها ITS برای بکارگیری آن در سیستم حمل و نقل عمومی پرداخته شده و به تاثیرات عمده‌ی آن در مدیریت این سیستم اشاره می‌شود.

با توجه به توسعه شهرها و توجه خاص به توسعه پایدار شهر در آینده پیش رو می توان اینگونه عوان کرد که سیستم حمل و نقل‌ هوشمند می‌تواند ما را در رساندن به شهری پایدار و تحقق آرمان شهر پایدار یاری رساند. یکی از مهم‌ترین شاخص‌های توسعه پایدار شهری توسعه سیستم حمل و نقل عمومی پاک در شهر می‌باشد که در حال حاضر توجه ویژه‌ای به سیستم حمل و نقل عمومی شده است که دلایلی چون ارزان بودن، دسترسی آسان، امکان توسعه سریع و عملیاتی داشتن و غیره می‌توان اشاره کرد.

سیستم حمل و نقل هوشمند با بکاربردن فناوری‌های جهانی و روز در سیستم حمل و نقل عمومی می‌تواند تاثیرات اساسی در روند توسعه شهر داشته باشد. این تحقیق با مطالعات انجام شده به میزان تاثیرات و تغییرات عملکردی هر دو سیستم در کنار هم اشاره می‌شود و به نتایجی قابل توجه می‌رسد.

منظور از سیستم حمل و نقل عمومی مجموعه‌ای از افراد، امکانات و تجهیزات و زیرساخت‌هایی است که هدف آن جابه‌جایی مسافر به صورت انبوه در سطح شهر می‌باشد. در یک سیستم حمل نقل عمومی از انواع مختلف وسایل حمل و نقل استفاده می‌شود، از قبیل اتوبوس، مینی بوس، مترو و انواع قطارهای درون شهری. به طور کلی وظیفه‌ی اصلی هر سیستم حمل و نقل عمومی، انتقال و جابه‌جایی سالم، سریع و راحت مسافران در مقیاس وسیع و بر حسب نیاز است. خدماتی که این سیستم باید ارایه دهد، به سه دسته تقسیم می‌شود:

۱- جمع آوری مسافران از مناطق مسکونی و مناطق دیگر شهر.

۲- انتقال مسافران به مراکز فعالیت تجاری، صنعتی و جمع آوری مسافران در فاصله‌ی بین مراکز مناطق یاد شده.

۳- توزیع مسافران بین مراکز کار و زندگی و محل‌های تفریحی.

در این مطالعات از BRT به عنوان یک فرم تغییرپذیر خطوط جابه‌جایی سریع مسافر که متشکل از ایستگاه‌ها، وسایط نقلیه و گذرگاه های مناسب جهت ارائه‌ی خدمات توسط وسایل نقلیه هوشمند در یک قالب کلی است ذکر می‌گردد. از نظر کاربردی مطابق با نیازهای جامعه و تاسیسات اطرافش طراحی گردیده، به طوری که قابلیت تغییر در طیف وسیعی از محیط اطراف خود را دارا می‌باشد. این سیستم حمل و نقل در بسیاری زمینه‌ها همانند یک LRT (حمل و نقل ریلی سبک) می‌باشد اما با قابلیت کارکرد متغیر و سرمایه گذاری کمتر و هزینه‌ی عملکرد پایین تر. اغلب یک سرمایه گذاری کوچک در خطوط اختصاصی می‌تواند یکی مل و نقل سریع منطقه‌ای را منجر شود.

BRT ترکیبی از تاسیسات، سیستم‌ها و سرمایه‌گذاری‌ها در صنعت حمل و نقل می‌باشد که در نتیجه آن سرویس‌های متداول اتوبوسرانی به سرویس‌های حمل و نقل با تاسیسات ثابت،‌ با بازدهی بیشتر و موثرتر برای استفاده کنندگان تبدیل می‌شود. همینطور وسیله حمل و نقلی با انعطاف و کارایی بالا که ترکیبات مختلف فیزیکی، عملیاتی و اجزای مختلف سیستم را در یک سیستم یکپارچه و ثابت با کیفیت و کمیت بالاتر در برمی‌گیرد. همچنین کیفیت بالا، مناسب و راحت برای استفاده کنندگان، وسیله حمل و نقل سریع و با کمترین هزینه می‌باشد.

دلایل به کارگیری BRT

متولیان حمل و نقل شهری در تمام دنیا در حال آزمودن راه‌حل‌های پیشرفته‌ی حمل و نقل هستند. در بحث حمل و نقل شهری، با توجه به سطح هوشیاری افراد، دریافتن راه‌ حل‌های جدید برای بزرگراه‌های قفل شده از ماشین،‌ علاقه‌ی جدیدی را برای برطرف نمودن این ناهنجاری‌های شهری می‌طلبد. این نگرانی‌ها منجر به بازنگری فناوری جدید عبور و مرور مانند BRT که راه بسیار سودمندی را برای ارتقای سطح کیفیت و کارایی بالا برای سیستم حمل و نقل شهری مهیا می‌سازد.

بر اساس مطالعه‌ای که در سال ۱۹۷۶ در اتاوا انجام شد، کارشناسان به این نتیجه رسیدند که یک سیستم که بر پایه‌ی اتوبوس است، می‌تواند با نصف هزینه‌ی حمل و نقل ریلی ساخته شود و می‌تواهند با ۲۰ درصد هزینه‌ی کمتر به اجرا درآید. در بوستون BRT به خاطر سودهای کارکردی و خدماتی انتخاب شده است و نه به خاطر سود سرمایه می‌تواند یک راه بسیار کم هزینه برای این تحول با کیفیت بالا و کارآمد باشد. پیشرفت در تکنولوژی‌های نو مثل وسایل پاکیزه، وسایل با سطح کیفی پایین‌تر و هدایت مکانیکی و الکترونیکی، BRT را به عنوان یکی راه حل جذاب برای مسافران و مقامات معرفی کرده است.

متخصصان حمل و نقل و طراحان شهری در تمام دنیا در حال آزمایش راه‌حل‌های جدید برای حل مساله‌ی ترافیک هستند. این علاقه‌ی جدید به نگرانی‌های محیط زیست و علاقه برای حل و فصل شدن مشکل بزرگره‌ها و همچنین بد شکل شدن شهرها برمی‌گردد. این نگرانی‌های منجر به آزمایش دوباره‌ی سیستم‌های موجود و قبول کردن انواع جدید آن است.

عناصر اصلی یک سیستم BRT

• – وسایل نقلیه (اتوبوس‌ها) با ظرفیت جابجایی بالا
• – سیستم حمل و نقل هوشمند (ITS)
• – ایستگاه‌های عریض
• – محل عبور مشخص شده؛ خطوط و خیابان‌های اختصاصی
• – سیستم جمع‌آوری هزینه حمل‌ونقل
• – خدمات رسانی با قابل اطمینان بالا و بطور مستمر (از قبیل تکنولوژی‌های مرتبط با اطلاع رسانی در زمینه زمان‌بندی آمدن اتوبوس‌های بعدی)
• – دسترسی آسان عابرین و دوچرخه سواران به ایستگاه‌ها